Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) concludeert dat de Participatiewet nauwelijks heeft geleid tot extra banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Gemeenten ervaren te weinig prikkels om ermee aan de slag te gaan, de wet is te complex en werkgevers hebben te weinig werkplekken voor deze mensen. Toch is het mogelijk om de Participatiewet tot een succes te maken. A&M Recycling laat zien hoe de Participatiewet wél werkt.
De Participatiewet bestaat sinds 2015 en is ervoor bedoeld om mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt deel te laten nemen aan het arbeidsproces. Zo wordt het aantal uitkeringen minder, en worden mensen gemotiveerd om te werken aan wat ze wél kunnen, zo is de bedoeling. De uitvoering van de wet is in handen van gemeenten. Zij hebben de taak deze mensen aan het werk te helpen. Dat kan door werkgevers te stimuleren deze doelgroep een ‘beschutte’ werkplek te bieden of met loonkostensubsidie. Na vijf jaar blijkt de wet nog niet bewezen effectief.
Vier manieren om van de Participatiewet wel een succes te maken.
1. Zie de voordelen van de participatiewet
Ten eerste, je moet de voordelen ervan inzien. En nee, het is niet goedkoper dan reguliere banen. Ook niet duurder, maar zeker niet goedkoper. Je moet tijd en energie investeren in de begeleiding van deze mensen op de werkvloer. Je moet ook geen haast hebben met een project, want de klusjes die je door deze doelgroep laat uitvoeren, kosten meer tijd dan je denkt.
Maar aan de andere kant levert de wet ook veel kansen en voordelen op. Zo lever je een wezenlijke bijdrage aan de maatschappij. Maatschappelijk verantwoord ondernemen noemen we dat. Zo werk je meteen aan het sociaal maatschappelijke karakter van je organisatie. Dat wordt steeds belangrijker. Zeker overheden, maar ook grote corporates werken het liefst met duurzame bedrijven die kunnen meewerken aan het behalen van de doelstellingen op het gebied van Social Return on Investment (SROI). Wanneer je handig wordt in het inzetten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, kun je tenders winnen.
2. Verdeel het eigenaarschap
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet. Niet iedere werkgever toont zich even bereid om werk te maken van deze wet, zo blijkt uit de evaluatie van het SCP. En gemeenten zijn voorzichtig met de inzet van extra middelen om deze doelgroep te activeren. Als je de gemeente mede-eigenaar maakt van je SROI-verplichting of de SROI-verplichting van het bedrijf waar je als onderaannemer voor werkt, dan gaat het wél werken. Zorg dus voor één vast aanspreekpunt bij de gemeente. Maak die bondgenoot. En zorg dat je samenwerkt aan het behalen van de doelstellingen. Wees daar ook dwingend in. Een gezamenlijk eigenaarschap zorgt voor meer commitment bij beide partijen.
3. Neem het plan van uitvoering uit handen
De manier hoe de doelen uit de Participatiewet moeten worden behaald, kan voor sommige gemeenten nog een hele puzzel zijn. Neem daarom het plan van uitvoering voor hoe de Participatiewet moet worden uitgevoerd uit handen. Dat helpt de gemeente. Bovendien toon je je daarmee een waardevolle maatschappelijke partner. Als je voor een gemeente werk verzet, of voor een organisatie die voor een gemeente werkt, zorg dan dat je snel aan tafel komt. Zo heb je invloed op hoe de wet het beste kan worden uitgevoerd. En ben je niet achteraf enkel de uitvoerder.
4. Wees creatief
Gemeenten stellen verschillende doelen als het gaat om het activeren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo worden SROI-verplichtingen uitgeschreven bij aanbestedingen. Of gemeenten willen dat alleen mensen uit de eigen regio worden ingezet voor de doelen voor de Participatiewet. Wees creatief in het zoeken naar oplossingen, samen met de gemeente. Word een vooruitgeschoven business developer. Zet een Sociale Werkvoorziening op in de gemeente waar je voor werkt, bijvoorbeeld. Word specialist in circulair ondernemen en laat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt nieuwe tafels maken van oud ijzer. Zet statushouders in, mensen met een taakstraf, mensen met autisme, en kies voor iedere doelgroep de juiste werkzaamheden. Creativiteit loont.
Over A&M Recycling
A&M Recycling maakt werk van de Participatiewet. Op die manier helpt het bedrijf gemeenten en organisaties met het behalen van hun SROI-doelstellingen, en werkt het tegelijkertijd aan haar eigen maatschappelijke profiel. Bij A&M Recycling zit maatschappelijk verantwoord ondernemen in het DNA. Met In2Waste heeft A&M Recycling een kennis- en adviescentrum voor circulair en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook heeft A&M Recycling een Sociale Werkvoorziening in Goes waar zo’n veertig mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken. Ook op de verschillende werven van A&M Recycling is deze doelgroep actief. Zo ook Danny. Via de gemeente Rotterdam is hij werkzaam op een van de locaties van A&M Recycling. Het heeft Danny goed gedaan: “Sinds mijn komst bij A&M Recycling is mijn zelfvertrouwen gegroeid. Er zit weer routine in mijn leven en dagelijks leer ik nieuwe dingen. Wat ik vooral leuk vind, is het slopen. Ook vind ik het prettig weer onderdeel te zijn van een team. De sfeer is goed en ik ben leuk opgenomen door mijn collega’s.”